Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel

Tổng thống Mỹ Trump. Ảnh: AFP.

"Tôi xác định rằng đã đến lúc chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel", Tổng thống Mỹ Trump tuyên bố trong một bài diễn văn tại Nhà Trắng ngày 6/12, theo Reuters.

"Các đời tổng thống trước đưa ra lời hứa trong chiến dịch tranh cử nhưng không thực hiện. Hôm nay, tôi biến điều này thành hiện thực", ông nói và công bố Washington sẽ dời đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem.

Jerusalem là nơi có nhiều khu vực linh thiêng của Do Thái giáo, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo, đặc biệt là ở khu vực Đông Jerusalem. Israel chiếm khu vực trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967, coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô không bị chia cắt. Phía Palestine cho rằng Đông Jerusalem là thủ đô của nhà nước tương lai. Nghị quyết 181 của LHQ đặt Jerusalem dưới sự quản lý quốc tế, không thuộc lãnh thổ Israel.

Cộng đồng quốc tế không công nhận chủ quyền của Israel trên toàn thành phố, tin rằng tình trạng của nó nên được giải quyết qua các cuộc đàm phán. Không nước nào có sứ quán ở Jerusalem. Mỹ đặt đại sứ quán tại Israel trên đường HaYarkon, Tel Aviv từ cuối những năm 1960.

Trump khẳng định động thái của mình chỉ đơn giản phản ánh thực tế rằng Tây Jerusalem đang và sẽ tiếp tục là một phần của Israel.

Trump cho biết "Mỹ sẽ ủng hộ giải pháp hai nhà nước nếu hai bên đồng ý" và thông báo Phó Tổng thống Mike Pence sẽ đến khu vực này trong những ngày tới.

Ông chủ Nhà Trắng nói thêm rằng Mỹ không đưa ra lập trường về "hiện trạng cuối cùng, bao gồm các ranh giới cụ thể về chủ quyền của Israel ở Jerusalem hay việc giải quyết các tranh chấp biên giới". "Những câu hỏi này là dành cho các bên liên quan", ông nhấn mạnh.

Đường màu xanh phân cách đông và tây Jerusalem. Đồ họa: CNN.

Những người tiền nhiệm của ông Trump như Bill Clinton hay George Bush đều từng có lời hứa tương tự, nhưng không thực hiện sau khi nhậm chức. Quyết định của Trump đã hoàn thành lời hứa trong chiến dịch và làm hài lòng những người bảo thủ của đảng Cộng hòa và các cử tri Do Thái cánh hữu.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi tuyên bố của ông Trump là một "cột mốc lịch sử" nhưng các đồng minh phương Tây của Washington như Anh và Pháp chỉ trích động thái này. Đức tuyên bố họ không ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ.

Palestine gọi hành động của Mỹ là "không thể chấp nhận được" và cho rằng Washington đã từ bỏ trách nhiệm trung gian hòa bình.

Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn vào ngày 8/12 để thảo luận về quyết định của ông Trump.